Δημοσθένης Κακλαμάνος

Αναπληρωτής Καθηγητής

Γνωστικό αντικείμενο:

Αγιολογία–Υμνολογία

Ερευνητικά ενδιαφέροντα:

  • Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Αγιολογία και Υμνογραφία
  • Κριτική έκδοση αγιολογικών και υμνογραφικών κειμένων
  • Πρόσληψη και διάδοση αγιολογικών κειμένων
  • Παλαιογραφία και Καταλογογράφηση χειρογράφων
  • Εορτολογία
  • Αγιολογία και Υμνογραφία στο Άγιον Όρος
  • Χειρόγραφη παράδοση και έκδοση αγιολογικών και υμνογραφικών κειμένων για τον άγιο Δημήτριο και τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά

Ερευνητικά Προγράμματα (κατ᾽ επιλογήν):

2008-2009: Η ανάδειξη της κοινής ευρωπαϊκής πολιτιστικής παραδόσεως μέσω της ελληνικής, της λατινικής γλώσσας και των σλαβικών πηγών, της θεολογίας, της τέχνης, της μουσικής, των κοινωνικοοικονομικών και ιστορικών επαφών επί τη βάσει της Γραμματείας του αγίου Δημητρίου (Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας ΑΠΘ)

2008-2017: Κατάλογοι Αγιολογικών Χειρογράφων των Βιβλιοθηκών του Αγίου Όρους (Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών ΑΠΘ)

2014-2015: Κύρτου Πλέγματα – Δίκτυα οικονομίας, εξουσίας και γνώσης στον ελληνικό χώρο από τους προϊστορικούς χρόνους έως τη σύγχρονη εποχή: αναλυτική τεκμηρίωση – ερμηνευτική χαρτογράφηση – συνθετικές προσεγγίσεις. Ενότητα ΕΕ4.3: Διαδρομές υστεροβυζαντινών Αγίων. Γεωγραφικά και Λατρευτικά δίκτυα (Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών ΕΙΕ)

2018-2019: Τεκμηρίωση Αθωνικών Χειρογράφων (Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας ΑΠΘ)

Δημοσιεύσεις (κατ᾽ επιλογήν):

Ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης και το αγιολογικό του έργο. Συμβολή στη μελέτη της εκκλησιαστικής γραμματείας της μεσοβυζαντινής περιόδου, [Ανάλεκτα Βλατάδων 70], Θεσσαλονίκη 2018.

Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου Κανόνες Οκτώηχοι εις τα Εισόδια της Θεοτόκου. Εισαγωγή – Κριτική έκδοση, Ιερά Μονή Παντοκράτορος – Άγιον Όρος 2017.

Μελέτες Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αγιολογίας και Υμνογραφίας, Θεσσαλονίκη 2018.

Κατάλογοι των Αγιολογικών Χειρογράφων των Βιβλιοθηκών του Αγίου Όρους. τ. Ι: Μονή Παντοκράτορος, [Κατάλογοι Ελληνικών Χειρογράφων Αγίου Όρους 3], Θεσσαλονίκη 2021 (σε συνεργασία με τον Συμεών Πασχαλίδη).

«Κατάλογος Αγιολογικών Χειρογράφων της Βιβλιοθήκης της Ζαγοράς», Βυζαντινά 29 (2009) 411-428.

«Νέα Πανηγυρικά στο Άγιον Όρος κατά το 15ο αιώνα. Τα Πανηγυρικά της μονής Βατοπεδίου (κώδ. 631-637) και ο συντάκτης τους», Πρακτικά ΣΤ´ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου: ‘‘Το Άγιον Όρος στον 15ο και 16ο αιώνα’’, Αγιορειτική Εστία, Θεσσαλονίκη 2012, σ. 263-277.

«Το Νέον Εκλόγιον και οι πηγές του», Κόσμος/Cosmos 2 (2013) 149-164.

«Η βυζαντινή υμνογραφική παράδοση για τον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο», Κληρονομία 38 (2014-2015 [2017]) 111-154.

«Un Canon inédit de Nicétas Stéthatos en l’honneur de saint Théodore Stoudite», Analecta Bollandiana 137.I (2019) 103-119.

«The Unedited Canon on the Afterfeast of the Nativity of St. John the Baptist by St. Theodore Stoudites», Κόσμος/Cosmos 5 (2018) 179-203.

«Ανέκδοτος Κανόνας για τον απόστολο Ιούδα», Αγία Γραφή και Πολιτισμός. Τιμητικός τόμος στον Καθηγητή Χρήστο Κ. Οικονόμου, Θεσσαλονίκη – Λευκωσία 2020, σ. 277-309.

«The Canon on Saint John Chrysostom Attributed to Patriarch Germanos I of Constantinople. A Critical Edition», Κληρονομία 39 (2016-2017 [2021]) 155-176.

«Le Théotokarion de Jean Mauropous et sa tradition manuscrite (XIIème – XVème siècles)», Κόσμος/Cosmos 6 (2019) 97-201.

«Updating E. Papailiopoulou-Fotopoulou’s Ταμεῖον ἀνεκδότων βυζαντινῶν ᾀσματικῶν κανόνων (1996): New Editions of Liturgical Canons from the Menaea», Νέα Ῥώμη. Rivista di ricerche bizantinistiche 18 (2021) 69-93 (σε συνεργασία με τον Δημοσθένη Στρατηγόπουλο)

«Two Canons of John Mauropous on Saint Basil the Great. A Critical Edition», Rivista di Studi Bizantini e Neoellenici n.s. 58 (2021 [2022]) 3-55

«L’Office de saint Barbaros le myroblyte. Editio princeps», Analecta Bollandiana 141/1
(2023) 90-117